Nabewerking. Geen onderwerp is zoveel besproken als nabewerking en de meningen zijn er over verdeeld. Aan het ene uiterste staan de mensen die alle fotobewerking ‘uit den boze’ vinden, aan de andere kan staan zij die flink sleutelen aan hun foto’s om het perfecte beeld te creëren. En wie heeft er nu gelijk?
Komt-ie!
De betere camera’s schieten in het raw-formaat. Dat houdt in dat er een bestand uit de camera komt waarin de ‘ruwe’ data van de foto is opgeslagen. De fotograaf stelt de camera zo goed als mogelijk in, houdt rekening met belichtingsomstandigheden e.d., maar verder doet de camera nog niets met het beeld en z.g. beeldstijlen die je instelt op de camera worden op het raw bestand nog niet toegepast. Schiet je in raw en heb je je camera ingesteld op bijvoorbeeld zwartwit, dan blijkt de foto die je maakte op de pc ineens toch weer een kleurbestand te zijn: alle informatie zit immers nog in de foto, dus ook de kleuren. Voordat je raw foto’s kunt gebruiken moeten er van de ruwe bestanden nog plaatjes gemaakt worden, bijvoorbeeld een jpg bestand. Hiervoor gebruik je een raw-converter, bijvoorbeeld Adobe Camera Raw of Lightroom.
Je kunt camera’s echter ook instellen op jpg. Dan komt er uit de camera direct al een jpg bestand, klaar voor gebruik, compleet met de beeldstijl die je had ingesteld op de camera. Die beeldstijl is de bewerking die je camera toepast op het ruwe databestand. Schiet je in jpg, dan is de zwartwit foto die je maakte óók op de pc meteen zwartwit. Handig en het scheelt veel tijd want je hoeft immers niet alle foto’s door de raw-converter te halen.
Waarom dan zo moeilijk doen als het ook makkelijk kan?
Goede vraag.
Dat is omdat in de ruwe data van een raw bestand veel meer informatie zit. En dat geeft ruimere mogelijkheden om de belichting te corrigeren, vooral handig als je fotografeert met lastige lichtomstandigheden. Bijvoorbeeld hele lichte én hele donkere delen in één foto. Dat blijft voor de meeste camera’s toch een klus; onze ogen zijn op het gebied van dynamisch bereik echt vele malen beter dan de beste camera. Met een raw bestand kunt je, zonder kwaliteitsverlies, vrij eenvoudig de donkere schaduwen wat oplichten en de te lichte delen wat terughalen, zodat je meer balans in de foto krijgt en je weer ziet wat je ogen zagen toen je de foto maakte.
Deze bewerkingen, de beeldstijl die je camera toepast en het al dan niet plaatselijk corrigeren van de belichting in de rawconverter, zijn wat mij betreft eigenlijk geen echte fotobewerking, maar een optimalisatie van je fotobestanden.
En het ‘echte’ werk?
Je kunt natuurlijk veel verder gaan dan alleen optimaliseren. HDR bijvoorbeeld om het dynamisch bereik kunstmatig nog meer te vergroten. HDR beelden zijn de foto’s die je weleens ziet met uitgesproken kleuren in zowel de donkere als de lichte delen van de foto. Maar ook het weghalen van storende elementen uit een foto. En dat kan variëren van vlekjes en pukkeltjes tot het weghalen van lelijke vuilnisbakken.
Is dat nodig? Nee, niet per se en niet altijd. Is het nuttig? Ja, soms wel. Ikzelf doe dat zeker ook wel. Het is maar net wat mijn doel is met de foto.
De foto’s die ik voor ondernemers maak hebben ook een bepaald doel, namelijk op een aantrekkelijke manier communiceren wie je bent en wat je te bieden hebt. Laat je een zakelijk portret schieten, maar word je op de dag zelf wakker met een pukkel op je kin? Er is geen enkele reden om die in de foto te laten zitten omdat het nou eenmaal de werkelijkheid van het moment is. Maak je de foto een paar dagen later is dat pukkeltje immers ook weer weg.
Hoe zit dat dan met wallen en kraaienpootjes? Ook die kun je iets verminderen, maar het hoeft natuurlijk niet. Ook dat is toch vaak een kwestie van smaak. Zowel van geportretteerde (hoe ziet die zichzelf of hoe wil die overkomen) als van de fotograaf (hoe ver wil die gaan met portretretouche).
Dan is er nog digitale kunst. Ik ken mensen die de meest mooie kunstwerken maken met behulp van fotografie en Photoshop. Fantastisch toch als je in jouw huis of kantoor zo’n kunstwerk kan ophangen?
En last but not least: fotobewerking is ook gewoon leuk.
Conclusie?
Je voelt ‘m waarschijnlijk al aankomen, naar mijn idee bestaat er niet zoiets als één juiste manier. Optimalisatie van de raw bestanden is een standaard onderdeel in m’n proces. Maar daarnaast doe ik soms ook meer. Om het beeld nét wat krachtiger te maken zodat jij er met nog net wat meer plezier naar kijkt én jij jezelf nog effectiever onder de aandacht van jouw potentiële klanten kunt brengen.