Auteursrecht een saai onderwerp?
Toch is het belangrijk er iets van te weten, vooral als je afbeeldingen gebruikt op je website, je socials of op je website. Een vergissing is snel gemaakt en kan je duur komen te staan. Met een beetje kennis is dat gemakkelijk te voorkomen, dus daar gaan we!
Auteursrecht, wat is het eigenlijk?
In artikel 1 van de Auteurswet wordt het auteursrecht als volgt omschreven:
“Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.”
Dat is best een hele mond vol. Op de website https://www.auteursrecht.nl/ wordt het hele onderwerp goed uitgediept. De blogs van Charlotte Meindersma zijn ook een bron van informatie. De hoofdlijnen zet ik hier voor je neer.
Is de auteurswet te omzeilen?
Nee, dat kan niet. Auteursrecht ontstaat van rechtswege, dus eigenlijk vanzelf, als iemand iets creëert. Wel moet er sprake zijn van creatieve inbreng; het werk moet een z.g. oorspronkelijk karakter hebben. Anders dan bij bijvoorbeeld bij het portretrecht, geldt niet dat het journalistieke belang zwaarder kan wegen waardoor in bepaalde gevallen zonder toestemming gepubliceerd mag worden. Je hebt, als je niet zelf de auteursrechthebbende hebt, dus altijd toestemming van de rechthebbende nodig om een werk te gebruiken. In veel gevallen is dat de maker, of in het geval van loondienst de werkgever van de maker.
Een handig hulpmiddeltje is het auteursrechtkaartje van DuPho, de beroepsvereniging voor beeldmakers.
En er is best veel mogelijk, je moet alleen wel de weg weten.
Stockfoto’s
Er zijn stocksites waar je tegen een klein bedrag foto’s kan kopen, en er zijn zelfs site waar je foto’s kunt downloaden voor gratis gebruik. Dat zijn vaak goede foto’s, het enige nadeel is dat je ze vaker tegenkomt. Bijvoorbeeld deze stockfoto van de website Unsplash: ik kom hem tegen op een blog over relaties, een blog over angst & depressie, de website van een relatiecoach en op de website van een politieke partij. Dat kan best een nadeel zijn wanneer jij jouw unieke boodschap wil overbrengen.
BeeldAnoniem
Stel, je ziet een geweldige foto die jij per se wil gebruiken op je website, flyer, magazine of wat dan ook. Je probeert de rechthebbende te achterhalen om de toestemming te regelen, maar alle sporen lopen dood; het lukt je niet om erachter te komen bij wie je moet zijn. Dan kan de Stichting BeeldAnoniem uitkomst bieden. Je kunt bij hen een gebruikslicentie kopen. Je vrijwaart jezelf dan voor eventuele juridische gevolgen van publicatie zonder toestemming. Hoe het precies werkt lees je op hun website.
Eigen beeldbank
Een eigen beeldbank opbouwen is misschien wel de meest ideale oplossing. Je beschikt dan altijd over passend beeld dat gemaakt is voor jou en je bedrijf. Het beeld is uniek en staat niet op nog 1001 blogs of op sites van politieke partijen. De gebruikslicenties heb je met de fotograaf afgesproken en als het goed is ook vastgelegd. Ikzelf zet in m’n offertes altijd waarvoor het beeld gebruikt kan worden, en dat herhaal ik nog eens op de factuur. Duidelijk en geen gezeur achteraf.
Inspiratie opdoen voor je eigen beeldbank, zodat je altijd beeld beschikbaar heb voor je website, je LinkedIn profiel en je social media? Snuffel dan wat rond tussen de foto’s op mijn website en kijk even bij de toepassingen en publicaties. Wil je meer weten over het opbouwen van jouw eigen beeldbank, kom eens een kop koffie drinken, dan praten we verder.